Burgerschap: ‘Als we het niet met z’n allen doen lukt het niet’

Nederlandse jongeren hebben minder burgerschapskennis dan kinderen in vergelijkbare landen. Dat blijkt uit de dinsdag gepubliceerde International Civic and Citizenship Education Study (ICCS). De onderzoekers richtten zich op leerlingen uit de tweede klas van de middelbare school in 24 verschillende landen. Jonneke Adolfsen (foto), voorzitter van de Leonardus Stichting, reageert in dit artikel op de resultaten van het onderzoek.

Het nieuws dat Nederlandse jongeren relatief weinig weten van burgerschap geeft te denken. Hebben ze er geen kennis van, of kunnen ze niet handelen als een goede burger? En, als iemand alles weet van burgerschap, is hij dan vanzelf een goede burger, of is daar meer voor nodig?

Inspectie

Deze vragen komen ook steevast boven in begeleidingstrajecten op scholen. Burgerschap maakt deel uit van de basisvaardigheden (naast taal en rekenen) in het onderzoekskader van de Inspectie van het Onderwijs. Op korte termijn zal de Inspectie op deze standaard een oordeel geven op elke school. Scholen moeten een samenhangend beleidsplan burgerschap hebben, met een doorlopende leerlijn tussen de activiteiten in de verschillende leerjaren. Het gaat daarbij om kennis en competenties.

Alle scholen zijn nu bezig hun burgerschapsbeleid te ontwikkelen. In feite gebeurt er al heel veel op dit gebied. Het is zaak om te zorgen voor samenhang tussen alle initiatieven, en ook voor inzicht bij de leerlingen in de relatie tussen kennis, competenties en je eigen gedrag. Daarbij is het voorbeeld van de volwassenen in de omgeving cruciaal en is ook in de schoolomgeving structuur en duidelijkheid nodig: wat doen we hier wél in de relatie tot de ander en wat beslist níet?

Beïnvloeding

Ook in de ruimere omgeving, zoals het dorp of de stad en uiteraard de politiek, liggen de mogelijkheden tot beïnvloeding voor het oprapen en helaas ook de minder goede voorbeelden. Als we het niet met z’n allen doen, lukt het niet.

De Leonardus Stichting ondersteunt het denken over en werken aan goed burgerschap, vanuit haar visie om een bijdrage te willen leveren aan een samenleving waarin jongeren weerbaar, veilig en authentiek deelnemen aan het maatschappelijk verkeer. Daarom subsidieert de stichting projecten die hierop gericht zijn. Laat het ons weten als je benieuwd bent of je project voor financiële ondersteuning in aanmerking komt, en bekijk ook even de website voor de criteria. Wie weet vinden we elkaar!